Wydrukuj tę stronę
środa, 03 December 2014 11:45

Roszczenia pracownika z tytułu niezgodnego z prawem zwolnienia dyscyplinarnego

Zgodnie z art. 56 Kodeksu pracy (dalej: „kp”) pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie.

W myśl art. 58 kp ww. odszkodowanie przysługuje pracownikowi w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Jeżeli rozwiązano umowę o pracę, zawartą na czas określony albo na czas wykonania określonej pracy, odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za 3 miesiące.

Do niedawna wysokość odszkodowania przewidziana w art. 58 kp uznawana była za maksymalną wartość roszczenia jakiego pracownik mógł dochodzić od pracodawcy w przypadku zwolnienia dyscyplinarnego naruszającego przepisy.

Aktualnie, o dopuszczalności dochodzenia roszczeń odszkodowawczych innych niż tylko na podstawie art. 56 w zw. z 58 k.p. związanych z bezprawnym rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia przesądził wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 27.11.2007, SK 18/05.

W ww. wyroku Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że art. 58 w związku z art. 300 KP rozumiany w ten sposób, że wyłącza dochodzenie innych, niż określone w art. 58 KP, roszczeń odszkodowawczych, związanych z bezprawnym rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia, jest niezgodny z art. 64 ust. 1 w związku z art. 2 Konstytucji RP (..)”,  przy czym w dalszej treści uzasadnienia tego wyroku TK zaliczył m.in. utracony zasiłek dla bezrobotnych jako owe inne roszczenie odszkodowawcze.  TK podkreślił, iż uznanie, iż odszkodowanie z art. 58 kp uniemożliwia dochodzenie innych roszczeń odszkodowawczych związanych z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia prowadziłoby do sytuacji, w której „to pracodawca ma możliwość precyzyjnego skalkulowania konsekwencji ekonomicznych - swego rodzaju "rachunku zysków i strat" - związanych ze zwolnieniem pracownika z naruszeniem obowiązujących przepisów prawa. (…) Wadliwe rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia okazuje się po prostu rozwiązaniem "tańszym". Sytuacja ta pozostaje w rażącej sprzeczności nie tylko z konstytucyjną deklaracją szczególnej ochrony pracy (art. 24 Konstytucji), gwarancjami ochrony innych niż własność praw majątkowych (art. 64 ust. 1 Konstytucji) oraz zasadami sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji).” TK uznał, iż „punktem wyjścia powinno być stwierdzenie, powszechnie przyjmowane w dotychczasowym orzecznictwie sądów i doktrynie prawa, że "odszkodowanie", o którym mowa w art. 58 KP, nie jest odszkodowaniem sensu stricto, mającym na celu wyrównanie szkody wyrządzonej pracownikowi przez bezprawne rozwiązanie z nim umowy o pracę bez wypowiedzenia. Jest ono sui generis świadczeniem majątkowym, pełniącym funkcję sankcji ("ustawowej kary pieniężnej") wobec pracodawcy za bezprawne działanie (…).” Zasądzenie tegoż odszkodowania nie wyłącza możliwości zasądzenia innych roszczeń. Orzeczenie to jest wiążące i zostało w całości recypowane przez praktykę sądowniczą.

SN mając na uwadze to orzeczenie w wyroku z 28.01.2009 I PK 135/08 stwierdził, że: „Podstawą prawną uzupełniającej odpowiedzialności odszkodowawczej pracodawcy w razie rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia są przepisy kodeksu cywilnego o odpowiedzialności deliktowej (art. 415 KC w zw. z art. 300 KP.)

W ramach odpowiedzialności ex delicto wyróżnia się trzy jej przesłanki tj: szkodę, zdarzenie, które ową szkodę wywołało oraz związek przyczynowy między dwiema pierwszymi przesłankami.