Testament to podstawowa forma rozporządzenia majątkiem na wypadek śmierci.
Ustawa przewiduje wiele form testamentu (zwykłe i szczególne).
W praktyce najczęściej spotykany jest testament własnoręczny, notarialny (ze zwykłych), a także ustny (ze szczególnych).
Prawo cywilne przewiduje wiele szczegółowych rozwiązań umożliwiających bardzo precyzyjne wyrażenie swojej ostatniej woli. Właściwe zastosowanie tych instytucji umożliwia spadkodawcy zrealizowanie swojej woli co do losu majątku po śmierci, a rzetelne przygotowanie testamentu pozwoli w przyszłości uniknąć sporu między spadkobiercami.
Dość powszechnym błędem przy sporządzaniu testamentów jest ograniczenie jego treści jedynie do powołania określonej osoby (osób) do spadku z wyłączeniem innych spadkobierców, w przekonaniu, że w ten sposób osoby pominięte nie uzyskają niczego ze spadku. Przykładowo rodzic decyduje o powołaniu do spadku jednego dziecka, ze względu na pomoc i opiekę jaką od niego uzyskał. Jednocześnie pomija w testamencie pozostałe dzieci w przekonaniu, że taki testament spowoduje, że pozostałe dzieci nie będą miały żadnych uprawnień w związku ze spadkobraniem. Oczywiście pozostałe dzieci będą mogły w takim wypadku wystąpić z roszczeniem o zachowek. Takiej sytuacji można byłoby zapobiec, jeśli co do pozostałych dzieci istniały podstawy do wydziedziczenia i stosowne oświadczenie znalazłoby się w testamencie.
Inne rozpowszechnione przekonanie polega na błędnym rozumieniu rozporządzenia w testamencie konkretnymi przedmiotami na rzecz poszczególnych spadkobierców. W takich sytuacjach bardzo często spadkodawcy, a po otwarciu spadku także spadkobiercy przedstawiają stanowisko, że powołanie córki do dziedziczenia, ze wskazaniem, że ma ona uzyskać nieruchomość z domem i syna do pieniędzy z rachunku bankowego będzie skutkowało otrzymaniem tych rzeczy przez każdą z tych osób. W praktyce takie rozporządzenie spadkowe będzie miało jedynie znaczenie przy ustaleniu wysokości udziału w spadku przysługującego każdemu ze spadkobierców. W opisanej sytuacji w braku testamentu dwoje dzieci dziedziczyłoby w udziałach wynoszących po ½. Jeśli przyjąć, że wskazana nieruchomość ma wartość 200 tys. złotych, a środki na rachunku bankowym wynoszą 100 tys. złotych to sąd stwierdzi, że spadek został nabyty przez córkę w udziale wynoszącym 2/3, a przez syna w udziale wynoszącym 1/3. O tym który składnik majątku faktycznie przypadnie siostrze, a który bratu zadecydują albo sami w drodze porozumienia, albo sąd w postępowaniu o dział spadku.
Na marginesie warto zaznaczyć, że od kilku lat obowiązuje w polskim prawie instytucja umożliwiająca takie rozporządzenie majątkiem, aby konkretny składnik stał się z chwilą otwarcia spadku własnością określonej osoby i jest to tzw. zapis windykacyjny. W praktyce obrotu ta instytucja jest dość rzadko wykorzystywana.
Jeśli zatem chcieliby Państwo we właściwy sposób dokonać rozporządzenia ostatniej woli, zapraszamy do naszej Kancelarii. W oparciu o informację od Państwa zaproponujemy taką treść testamentu, aby nie było wątpliwości co do właściwego rozumienia jego treści, wskażemy na skutki przedsiębranych przez Państwa rozporządzeń i ewentualnie zasugerujemy zmiany, które umożliwią osiągniecie pożądanych przez Państwa i zgodnych z prawem rezultatów.